اگر در برابر حمله کسی از خود دفاع کنیم و موجب آسیب به آن شخص شود، آیا مورد محاکه قرار میگیریم؟
هر انسانی حق دارد در هنگام مواجه شدن با خطر به دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آنها بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام در اصطلاح "دفاع مشروع" نامیده میشود که علاوه بر فقه اسلام، قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداخته است. اما عمل زمانی تحت عنوان دفاع مشروع قلمداد میگردد که شرایطی وجود داشته باشد. نخستین شرط تحقق دفاع مشروع این است که باید در برابر یک حمله فوری و جدی باشد، جان، مال و آبروی یک نفر را مورد لطمه قرار دهد و همچنین راه دیگری برای دفع این حمله وجود نداشته باشد. قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ در مواد ۱۵۶، ۱۵۷ و ۱۵۸ به موضوع دفاع مشروع پرداخته است.
ماده ۱۵۶ میگوید: هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریبالوقوع با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود، در صورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمیشود: الف- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد. ب- دفاع مستند به قراین معقول یا خوف عقلایی باشد. پ- خطر و تجاوز بهسبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد. ت- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود. برای تحقق دفاع مشروع، باید تجاوز یا خطر وجود داشته باشد و نیز اینکه خطر باید حتمی یا آنقدر نزدیک باشد که گویی در حال واقع شدن است؛ بنابراین اگر کسی دیگری را تهدید کند که در صورت انجام ندادن اقدامی خاص، او را به قتل میرساند، موضوع دفاع مشروع قابل استناد نیست. یکی دیگر از مواردی که در تعریف دفاع مشروع باید به آن اشاره کرد، این است که دفاع مشروع رفتاری است که طبق قانون، به طور عادی و معمول جرم است. همچنین دفاع باید مستند به قراین معقول یا خوف عقلایی باشد. این مورد در قانون سابق وجود نداشت و قانونگذار در قانون مجازات جدید، آن را اضافه کرده است. زیرا تشخیص اینکه دفاع مستند به قراین معقول یا خوف عقلایی باشد، تا حدودی دشوار است.
طبق بند "پ" ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲، خطر و تجاوز باید به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
سایر مطالب حقوقی مفید
مدارک لازم جهت تاسیس موسسه حقوقی در اصفهان یا سایر شهر های ایران
١- کپی شناسنامه و کارت ملی کلیه اعضاء
٢- مدرک تحصیلی
تنظیم اساسنامه و تقاضانامه توسط یک کارشناس ثبت انجام می گیرد.
خانواده قدیمی ترین و مهم ترین گروه اجتماعی، واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است و زن یکی از عناصر سازنده خانواده است که با حضور وی خانواده تشکیل می شود. حقوق زن در خانواده مربوط به صورتی است براساس قواعد حقوقی، خانواده شکل گرفته است و زن در نقش همسر، مادر و دختر طرف رابطه قواعد قرار می گیرد و حتی قانون اساسی در ارتباط با زن ماده ای وضع کرده است که نشان می دهد که نه تنها قانون اساسی در صدد سلب حقی لازم از حقوق زنان نبوده است، بلکه بر حق زن و استواری روابط خانوادگی تاکید کرده است. قوانین مربوط به خانواده در قوانین مختلف پراکنده بود و قانون خاصی در این مورد وضع نشده بود تا این که برای اولین بار در سال 1346 قانونی با عنوان قانون حمایت خانواده تصویب شد و به نهاد خانواده اختصاص پیدا کرد و بعد از آن در سال 1353 قانونی با همین عنوان جایگزین قانون قبلی شده، قانون قبلی را نسخ کرد و بعد از آن هم قانون 1386 بعد از تغییرات فراوان در سال 1391تصویب شد. مهریه از جمله حقوق مالی زن محسوب می شود که در قانون جدید ماده ای در ارتباط با آن تشکیل شده است که بحث کردن در مورد آن ضروری است
مفهوم شناسی مصطلحات،
مهریه در لغت به معنای صداق زن است مهریه از باب نفع و یاری است؛ به این صورت زمانی که گفته می شود اعطیتها مهر , مهر را به او اعطا کرد. کلمه مهر در قرآن کریم به کار نرفته است
بلکه از واژه هایی نظیر نحله، صداق، فریضه و اجر استفاده شده است. مهرکلمه ای است عربی و در فارسی آن را کابین گویند، و لغات دیگر مترادف آن در عربی، صداق، نحله و اجر می باشد . مهر کابین است و آن نقد و جنسی باشد که در وقت نکاح بر ذمه مرد مقرر کنند. مالی که به واسطه وطی غیر زنایی به عقد مهر داده شود. برخی از لغویان، از دو واژه » الحلوان « و «الناجفه» نیز در ضمن مفاهیم دال بر مهر و صداق , خصوصا در جامعه عرب پیش از اسلام یاد کرده اند؛ هرچند دلالت این دو بر معنای مورد نظر از مهر، غیر مستقیم بوده، به ضمیمه قراین صورت می گیرد در تعریف اصطلاحی مهریه در کشاف آمده است که مهر قیمت زن در وقت تزویج است. مهریه به معنای جهاز یا جهیزیه نیز آمده است مهریه در کتاب مصطلحات الفقیه به این صورت تعریف شده است: آنچه زوج به زوجه با عقد ازدواج می پردازد .البته ابوحنیفه قرار دادن منافع را در مهر جایز ندانسته و آن را به جای عین روا نمی داند (محقق .دراصطلاح فقه و قانون مدنی «مهر » عبارت است از مال ( یا چیزی که قائم به مال باشد) معینی که از راه های متعارف زوج به زوجه به هنگام عقد نکاح می دهد یا به نفع زوجه برذمه می گیرد. از نظر صاحب جواهر ، مهر هرچیزی است که مسلمان آن را تملیک کند؛ خواه عین باشد یا منفعت، از زمین کشاورزی باشد یا حیوان. و مهر هر آنچه که دو طرف بر آن توافق کنند و آنچه از آن فهمیده می شود همین است به نسبت؛ به کثرت و قلت این واژه و مرادف های آن در ظاهر، شامل مطلق دریافتی زن از سوی شوهر در جریان نکاح اعم از مادی یا معنوی شود.
فلسفه تشریع مهریه برای زن در اسلام
علت اصلی تعبیه مهریه در اسلام مسائل اقتصادی مهریه نیست؛ نکته قابل توجهی که در اسلام در مهر زن قرار داده شده، روح وفلسفه آن است. از دیدگاه اسلام مهر نه اجرت است، چنانکه برخی پنداشته اند، چرا که هر دو از لحاظ جنسی از هم متنعم می شوند )زمخشری، ج 2، ص (25 و نه قیمت زن است؛ چرا که خرید وفروش در میان نیست؛ بلکه نوعی پیشکش، بخشش وهدیه مرد به زن است که از یک سو نشانه صداقت مرد در امر ازدواج و اظهار علاقه او به همسرش به حساب می آید که قرآن کریم در آیه« وَ آتُوا النِّسٰاءَ صَدُقٰاتِهِنَّ حْلَةً » ( نساء، 4( از آن تعبیر به نحله و هدیه کرده است و از سوی دیگر می تواند در موارد لازم پشتوانه زندگیش باشد. بنابراین قرآن کریم از یک سو مهر را مخصوص زنان می داند نه اولیای وی لذا فرموده اند « مهریه را به خود زن ها بدهید» و از سوی دیگر محروم کردن زن از مهر و ازدواج او را در عوض ازدواج دیگری قرار دادن را حرام و ناصحیح اعلام فرمود(لا شغار فی الاسلام)و از جهت آخر مهر را نشانه صداقت و علاقه مرد به زن قرار داد، نه اجرت بضع وارزش زن به عنوان یک کالای مورد معامله، چنانکه برخی از غربی ها پنداشته اند .
البته پرداخت مهریه می تواند آثار اقتصادی و اجتماعی نیز در پی داشته باشد؛ از جمله این که نوعی جبران نقصان سهم زن از ارث است؛ به عبارت دیگر، حقوق دانان وصاحب نظران، مهریه را پشتوانه مالی زن دانسته و به سبب آن، نقص ارث زن را توجیه کرده اند